Το κείμενο που
ακολουθεί, σε πιο εκτεταμένη μορφή, παρουσιάστηκε το καλοκαίρι του 2018, στο camping του Δικτύου «Μεσοχώρα - Αχελώος SOS» (Μεσοχώρα,
20-22/7/2018) και στο δεκαήμερο αγώνα των Επιτροπών αγώνα Μεγάλης Παναγίας και
Νέας Προποντίδας (δάσος Σκουριών, 27/7 – 5/8/2018). Στην παρούσα μορφή είναι
προϊόν επεξεργασίας της συνέλευσης του Δικτύου «Μεσοχώρα - Αχελώος SOS, που ολοκληρώθηκε
τον Οκτώβρη του 2018. Στη βάση αυτού του κειμένου, το Δίκτυο «Μεσοχώρα -
Αχελώος SOS» ανέλαβε την πρωτοβουλία έναρξης ενός ουσιαστικού διαλόγου για τα
ζητήματα της ενέργειας, στο εσωτερικό των φορέων και των συλλογικοτήτων που
εμπλέκονται σε αγώνες, με αφορμή ενεργειακές δραστηριότητες κάθε είδους.
Δώδεκα
θέσεις για τη διαχείριση της ενέργειας
Α. Εισαγωγή
Η
ικανοποίηση των ενεργειακών αναγκών αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο της λειτουργίας
όλων των κοινωνικών σχηματισμών, σε σημείο τέτοιο ώστε να είναι αδύνατο να
περιγραφεί μια εποχή ή μια κοινωνική δομή, χωρίς να γίνει αναφορά στο μέγεθος,
στον τύπο και στον τρόπο με τον οποίο καλύπτονται αυτές οι ανάγκες. Κατά κάποιον
τρόπο, αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της κοινωνικής - πολιτιστικής ταυτότητάς
τους. Στοιχεία αυτής της διαδικασίας -της ικανοποίησης των ενεργειακών αναγκών,
δηλαδή- μπορούμε να τα δούμε να επαναλαμβάνονται σε διαφορετικές χρονικές
περιόδους ή και σε σχηματισμούς με ριζικά διαφορετικά εξωτερικά χαρακτηριστικά.
Η
σημασία αυτής της διαδικασίας αρχίζει να γίνεται μεγαλύτερη από τη στιγμή που
οι ενεργειακές ανάγκες πολλαπλασιάζονται ραγδαία, με συνέπεια να αποκτά
στρατηγικό χαρακτήρα η αναζήτηση των αναγκαίων πόρων και η διαμόρφωση
συγκεκριμένων πολιτικών και συγκροτημένων συστημάτων διαχείρισης της ενέργειας.
Την κατάσταση επιβαρύνει ακόμη περισσότερο το γεγονός ότι η παραγωγή ενέργειας
δεν είναι -μόνο- το μέσο για την ικανοποίηση «πραγματικών» αναγκών, αλλά και
ένα εργαλείο που ωθεί στη δημιουργία νέων πλαστών αναγκών, καθώς
αντιμετωπίζεται σαν ένα συνηθισμένο εμπορικό προϊόν, που έχει ανάγκη τη
δημιουργία νέων αγορών.
Τις
ακραίες συνέπειες αυτής της εξέλιξης βιώνουμε σήμερα, με γεωπολιτικές
αναταράξεις, με πολιτικές ιδιοποίησης, περίφραξης και ελέγχου των φυσικών
πόρων, με βαριά «τραύματα» στη φύση και στο περιβάλλον, με κερδοσκοπικές
πολιτικές που διογκώνουν το φαινόμενο της ενεργειακής φτώχιας κλπ.. Τεκμηριώνεται
πως όλα αυτά δεν είναι οι τυχαίες - απρόβλεπτες συνέπειες, αλλά η αναγκαία
συνθήκη για να λειτουργεί ομαλά η «καρδιά» του συστήματος, στις διάφορες
εκδοχές του. Αυτό σημαίνει ότι η διαχείριση της ενέργειας αποτελεί ένα
εξαιρετικά κρίσιμο και σύνθετο ζήτημα, που οφείλει να βρίσκεται στον πυρήνα των
πολιτικών και κοινωνικών αγώνων της εποχής μας. Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν μεγάλα
τμήματα της κοινωνίας και του κινήματος, που -στην πράξη- αντιμετωπίζουν το
ζήτημα με καθαρά επιδερμικό τρόπο.