Για τη χαμένη αυτοπεποίθηση των υποστηρικτών της εκτροπής και τα ολισθήματά τους

Οι γνωστοί «τέσσερις» (Γέμτος, Γιαννακός, Γκούμας, Μπαρμπούτης) … θεματοφύλακες των έργων στον άνω ρου και της εκτροπής του Αχελώου ξαναχτύπησαν. Με κείμενό τους, που αναπαράχθηκε από πολλά μέσα ενημέρωσης στη Θεσσαλία, επιτίθενται στην «Εφημερίδα των Συντακτών», στην οποία καταλογίζουν άμεση στήριξη σε «κάποιες περιθωριακές συλλογικότητες δήθεν ευαίσθητων «πολιτών» (τα εισαγωγικά λόγω της απύθμενης ανευθυνότητάς τους, όπως θα διαπιστώσετε από τα αιτήματα που προβάλλουν), με την συνδρομή στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ, διοργάνωσαν «τετραήμερο οδοιπορικό για την σωτηρία του Αχελώου», από το Μεσολόγγι έως την Μεσοχώρα!».

Αναφέρονται, φυσικά, στη δράση (5-8/8/2021) του Δικτύου «Μεσοχώρα - Αχελώος SOS» και δύο ακόμη συλλογικοτήτων, των οποίων τα ονόματα απαξιούν να αναφέρουν. Την ίδια στιγμή, δε διστάζουν να εμπλέξουν στη συγκεκριμένη κινηματική δράση το ΣΥΡΙΖΑ, είτε για να την απαξιώσουν, είτε για να εξυπηρετήσουν άλλες πολιτικές σκοπιμότητες (για παράδειγμα, να τρομάξουν το συντηρητικό ακροατήριο του ΣΥΡΙΖΑ και να το πιέσουν να μείνει πιστό στη γραμμή υπέρ της κατασκευής του φράγματος και του υδροηλεκτρικού έργου στη Μεσοχώρα, δηλαδή στην επίσημη θέση του συγκεκριμένου κόμματος). Ό,τι και να συμβαίνει, πρόκειται για αήθη πρακτική, για την οποία οι συντάκτες του κειμένου μόνο ντροπή πρέπει να αισθάνονται.

Αχελώος - Αώος (Vjosa): κοινός αγώνας

(φωτογραφία: BlackeYed Xcr - Χρήστος Μαυρομάτης)

Δεν είναι δική μας δουλειά και δε σκοπεύουμε να απαντήσουμε για λογαριασμό της εφημερίδας, ούτε να σχολιάσουμε τις αντιλήψεις των «τεσσάρων» για την ελευθεροτυπία και για το ρόλο των μέσων ενημέρωσης. Αντιλαμβανόμαστε ότι αυτό που προκάλεσε την αγωνιώδη παρέμβασή τους δεν ήταν τα ζητήματα δεοντολογίας, αλλά τα ζητήματα - αιχμές της συγκεκριμένης δράσης και, γενικότερα, των κινηματικών διεκδικήσεων, δηλαδή η διασφάλιση του ελεύθερου ρου του Αχελώου, η αντίθεση στην περαιτέρω φραγματοποίηση του ποταμού, η οριστική ακύρωση του συνόλου των έργων της εκτροπής (φράγματα Μεσοχώρας και Συκιάς, σήραγγα εκτροπής) και η κατεδάφιση του φράγματος της Μεσοχώρας. Περιοριζόμαστε, λοιπόν, στα παρακάτω πρώτα σχόλια:

1. Οι υποστηρικτές των έργων στον Αχελώο και της εκτροπής του διαπιστώνουν ότι βρίσκονται σε μειονεκτική θέση, διότι παρά τη διαχρονική ευρεία πολιτική στήριξη που απολαμβάνουν δεν έχουν καταφέρει να ελέγξουν ή να καταστείλουν το κίνημα που τα μάχεται, με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα το έργο στη Μεσοχώρα, για το οποίο έχουν εκδοθεί επτά διαδοχικές ακυρωτικές αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας.

2. Οι εποχές που οι κινηματικές δράσεις αντιμετωπίζονταν με λοιδορίες ανήκουν στο παρελθόν. Τώρα, αναγκάζονται να συζητούν μαζί μας με επιχειρήματα, έστω κι αν η πληγωμένη περηφάνεια τους δεν τους επιτρέπει να ψελλίσουν τα ονόματα των συλλογικοτήτων μας και να απευθυνθούν άμεσα, έστω κι αν μερικές φορές αναγκάζονται να καταφεύγουν σε «χτυπήματα κάτω από τη μέση».

3. Δείγμα της χαμένης αυτοπεποίθησης του λόμπι της εκτροπής είναι ότι σε ολόκληρο το κείμενο των εν λόγω τεσσάρων δεν υπάρχει πουθενά η λέξη «εκτροπή», παρά σε μία περίπτωση μόνο η έκφραση «μεταφορά υδάτων στο θεσσαλικό κάμπο». Και αυτό παρά το γεγονός ότι η κυβέρνηση της ΝΔ έχει δηλώσει ρητά ότι θα ξαναβάλει στο τραπέζι το θέμα της εκτροπής.

4. Έκδηλη είναι, επίσης, η αγωνία για το ενδεχόμενο διατάραξης της σύμπλευσης ΝΔ - ΣΥΡΙΖΑ, στο θέμα της κατασκευής του έργου στη Μεσοχώρα και στην τμηματική υλοποίηση των έργων στον άνω ρου του Αχελώου. Το γεγονός αυτό, ίσως να εξηγεί την αφωνία περί εκτροπής (όπου, επιφανειακά, υπάρχει μια διαφορετική ρητορική μεταξύ ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ). Μια ακόμη εξήγηση ενδέχεται να είναι η εκτίμηση ότι η μη αναφορά στην εκτροπή θα κάνει πιο εύκολη την έγκριση της νέας Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για το ΥΗΕ της Μεσοχώρας, που έχει καταθέσει η ΔΕΗ και η οποία βρίσκεται σε δημόσια διαβούλευση, μέχρι 6/10/2021.

5. Ιδιαίτερη ταραχή προκαλεί το αίτημα για κατεδάφιση του φράγματος της Μεσοχώρας και για τη συγκρότηση πλατιάς Πρωτοβουλίας για την υλοποίησή του, μια ιδέα που κατέθεσε δημόσια το Δίκτυο «Μεσοχώρα – Αχελώος SOS», που το αναβαθμίζει, από γενικό κινηματικό σύνθημα, σε συγκεκριμένο πολιτικό - κινηματικό στόχο. Αυτό που κάποτε φάνταζε σαν μαξιμαλιστικός και ουτοπικός στόχος -μερικές φορές και στο εσωτερικό των κινημάτων- αρχίζει να αποκτά υπόσταση και να συναντά αντίστοιχες δράσεις και κινήματα σε ολόκληρο τον κόσμο και ιδιαίτερα στην Ευρώπη και στα Βαλκάνια. Σχετικές πρωτοβουλίες καταγράφονται, ακόμη και σε θεσμικό επίπεδο, στο πλαίσιο της ΕΕ.

6. Στα καθ’ ημάς, είναι αυτονόητο ότι οι αντιφραγματικές πολιτικές και τα κινήματα θα δοκιμαστούν πρωτίστως στον Αχελώο, αφού και κατακλύζεται από υφιστάμενα μεγάλα φράγματα και, ταυτόχρονα, δέχεται τις μεγαλύτερες απειλές για την κατασκευή νέων. Οι υποστηρικτές των νέων έργων καλά θα κάνουν να προσαρμοστούν σε αυτήν τη νέα πραγματικότητα και να εκσυγχρονίσουν τα επιχειρήματά τους. Διότι η προσφυγή σε επιχειρήματα του τύπου «ο λιγνίτης και τα μεγάλα ΥΗΕ στήριξαν τον εξηλεκτρισμό της χώρας στην μεταπολεμική περίοδο», καθόλου δε δικαιολογεί τη συνέχιση ενεργειακών πολιτικών, που εφαρμόστηκαν εβδομήντα χρόνια πριν. Κάτι τέτοιο είναι τελείως ανιστόρητο και υποδηλώνει πλήρη άγνοια των όσων έχουν μεσολαβήσει στην κατάσταση του φυσικού περιβάλλοντος και στις κοινωνικο-οικονομικές προτεραιότητες, από τη σκοπιά της κοινωνίας.

7. Μέχρι τώρα, οι υποστηρικτές των έργων στον άνω ρου και της εκτροπής του Αχελώου μιλούσαν στο όνομα του δημόσιου συμφέροντος, μιλώντας -δηλαδή, παίζοντας πολιτικά παιχνίδια- για τις ανάγκες των αγροτών της Θεσσαλίας και για τη δημόσια (;) ΔΕΗ. Αίφνης, βλέπουμε τους «τέσσερις» να κόπτονται για τα συμφέροντα ιδιωτικών εταιρειών και πιο ειδικά για της ΤΕΡΝΑ, που λυμαίνεται κυριολεκτικά τον Αχελώο και που προωθεί νέα τεράστια έργα. Άραγε, αυτό έχουν στο μυαλό τους εκείνοι οι αγρότες της Θεσσαλίας, που εξακολουθούν να εμπιστεύονται ένα λόμπι, που μιλά για λογαριασμό τους, χωρίς καμία εξουσιοδότηση;

Μένουμε, για την ώρα, στα παραπάνω σχόλια. Είναι βέβαιο πως οι «μάχες» που θα ακολουθήσουν, αλλά και τα υπαρκτά προβλήματα της Θεσσαλίας (άλλοτε με τη μορφή των πλημμυρών και άλλοτε με τα φαινόμενα υποβάθμισης των υδατικών της πόρων), θα δώσουν πολλές φορές την ευκαιρία να επανέλθουμε στα ίδια ή και σε άλλα ζητήματα. Από μέρους μας δηλώνουμε την ετοιμότητα και τη βούληση να μετάσχουμε στο δημόσιο διάλογο με επιχειρήματα και τεκμηριωμένες απόψεις, από τη σκοπιά του δημόσιου συμφέροντος, έτσι όπως εμείς το αντιλαμβανόμαστε.

20.8.2021

Τα υλικά της διαδικτυακής συζήτησης

Εδώ μπορείτε να βρείτε σε ξεχωριστά αρχεία, τις παρουσιάσεις που έγιναν στη διαδικτυακή συζήτηση, με θέμα «ΤΑ ΑΓΡΙΑ ΠΟΤΑΜΙΑ ΤΩΝ ΒΑΛΚΑΝΙΩΝ ΣΕ ΚΙΝΔΥΝΟ / ΑΧΕΛΩΟΣ - ΜΕΣΟΧΩΡΑ: 35 ΧΡΟΝΙΑ ΑΓΩΝΑΣ», την Τετάρτη 14/4/2021.

Δίκτυο «Μεσοχώρα - Αχελώος SOS»

Εισαγωγική παρέμβαση

Ulrich Eichelmann, River Watch

Balkan Rivers - The Beauties & the Beasts

Γιάννης Παπαδημητρίου, δικηγόρος, Δίκτυο oικολογικών οργανώσεων Ιωαννίνων

Η φραγματοποίηση των ποταμών και το αντιφραγματικό κίνημα

Θεοχάρης Ζάγκας, καθηγητής, πρόεδρος τμήματος Δασολογίας & Φυσικού Περιβάλλοντος ΑΠΘ

Αειφόρος ανάπτυξη ορεινών περιοχών

Προβλήθηκε απόσπασμα από την ταινία του Δ. Κουτσιαμπασάκου «Ο Ηρακλής, ο Αχελώος και η Μεσοχώρα» και το βίντεο του τραγουδιού «Αχελώος» του Σπύρου Νικολάου.

Το πλήρες βίντεο της συζήτησης: https://youtu.be/HB33veuz36s

2021_04_14_Διαδικτυακή συζήτηση

Εδώ μπορείτε να παρακολουθήσετε το βίντεο της διαδικτυακής συζήτησης, που πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 14/4/2021 και είχε σαν θέμα:

ΤΑ ΑΓΡΙΑ ΠΟΤΑΜΙΑ ΤΩΝ ΒΑΛΚΑΝΙΩΝ ΣΕ ΚΙΝΔΥΝΟ 

ΑΧΕΛΩΟΣ - ΜΕΣΟΧΩΡΑ: 35 ΧΡΟΝΙΑ ΑΓΩΝΑΣ

To link του βίντεο είναι: https://youtu.be/HB33veuz36s

Τα άγρια ποτάμια των Βαλκανίων σε κίνδυνο - Αχελώος και Μεσοχώρα: 35 χρόνια αγώνας

Είναι γνωστός ο αγώνας των κατοίκων της Μεσοχώρας ενάντια στον αφανισμό του τόπου τους από τη λειτουργία του μεγάλου υδροηλεκτρικού φράγματος στον άνω ρου του Αχελώου (Ασπροπόταμου) και την επικείμενη εκτροπή αδιευκρίνιστης ποσότητας νερού προς το θεσσαλικό κάμπο.

Με αφορμή και την πρόσφατη πρωθυπουργική ανακοίνωση (1/2/2021), ότι θα προχωρήσει σύντομα μια νέα περιβαλλοντική αδειοδότηση του φράγματος με μια απλή «επικαιροποίηση» της μελέτης την οποία ακύρωσε το ΣτΕ -για έβδομη φορά (!)- και με δεδομένες τις οικολογικές επιπτώσεις σε όλον τον ρου του Αχελώου από τη λειτουργία του φράγματος και τυχόν εκτροπή, το Δίκτυο «Μεσοχώρα - Αχελώος SOS» διοργανώνει διαδικτυακή δημόσια συζήτηση, με θέμα:

ΤΑ ΑΓΡΙΑ ΠΟΤΑΜΙΑ ΤΩΝ ΒΑΛΚΑΝΙΩΝ ΣΕ ΚΙΝΔΥΝΟ

ΑΧΕΛΩΟΣ - ΜΕΣΟΧΩΡΑ: 35 ΧΡΟΝΙΑ ΑΓΩΝΑΣ

ΤΗΝ ΤΕΤΑΡΤΗ 14 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2021, ΣΤΙΣ 7 ΤΟ ΑΠΟΓΕΥΜΑ

Στη συζήτηση θα τεθούν επί τάπητος:

· οι επιπτώσεις στα οικοσυστήματα,

· η κοινωνική αντίσταση στον έλεγχο του νερού και της ενέργειας, από τους αυθαίρετους κρατικούς ή εταιρικούς σχεδιασμούς, καθώς και

· ο αγώνας των κατοίκων της Μεσοχώρας, σε συνδυασμό με τις διεθνείς και, ιδιαίτερα, τις βαλκανικές πρωτοβουλίες για τη διάσωση των ποταμών και την πρόταση για κατεδάφιση του φράγματος, πρόταση που ήδη υλοποιείται στην Ευρώπη σε χώρες όπως η Γαλλία και η Ολλανδία.

ΜΙΛΟΥΝ:

· Ulrich Eichelmann, πανευρωπαϊκό δίκτυο River Watch

· Θεοχάρης Ζάγκας, καθηγητής Τμήματος Δασολογίας & Φυσικού Περιβάλλοντος Α.Π.Θ.

· Γιάννης Παπαδημητρίου, μέλος Δικτύου oικολογικών οργανώσεων Ιωαννίνων

· Χρήστος Βλάχος, κάτοικος Μεσοχώρας

Η συζήτηση θα μεταδοθεί από το κανάλι του Δικτύου Μεσοχώρα-Αχελώος SOS στο youtube:

https://www.youtube.com/channel/UCpEVJm20NHFnGdNvVhOAcXw

Χώρος διαλόγου για την πανελλαδική συνάντηση για την ενέργεια

Πριν από λίγες μέρες οι συλλογικότητες  Δίκτυο «Μεσοχώρα - Αχελώος SOS», Πρωτοβουλία Αθήνας ενάντια στις εξορύξεις υδρογονανθράκων και Πρωτοβουλία κατοίκων Αθήνας για την προστασία των Αγράφων («Άγραφα SOS») δημοσιοποίησαν την πρωτοβουλία τους για την πραγματοποίηση μιας πανελλαδικής συνάντησης - συνέλευσης συλλογικοτήτων, που αναπτύσσουν δράσεις για ζητήματα ενέργειας γενικά και, ειδικότερα, για τις επιπτώσεις των ενεργειακών δραστηριοτήτων, σε όλο τους το φάσμα. Η συνάντηση θα πραγματοποιηθεί στην Αθήνα, το διήμερο 18-19 Γενάρη 2020.

Στο πλαίσιο αυτής της πρωτοβουλίας -και για να είναι όσο πιο δημιουργικό το διήμερο- δημιουργήθηκε ένας ιστότοπος (blog), με σκοπό να λειτουργήσει σαν χώρος διαλόγου και προετοιμασίας της πανελλαδικής συνάντησης, στη διεύθυνση:

https://meeting4energy.blogspot.com

Στο χώρο αυτό θα φιλοξενούνται οι συλλογικές επεξεργασίες των συλλογικοτήτων, προσωπικά κείμενα μελών των συλλογικοτήτων και μια βασική αρθρογραφία για τα ζητήματα της ενέργειας. Επίσης, ό,τι έχει σχέση με την οργάνωση της συνάντησης. Καλούμε τις συλλογικότητες που δραστηριοποιούνται κινηματικά στον τομέα της ενέργειας και τα μέλη τους να συνεισφέρουν με τον προβληματισμό τους σε αυτόν το δημόσιο διάλογο, στέλνοντας τα κείμενά τους στη διεύθυνση: meeting4energy@gmail.com.

Πρωτοβουλία πανελλαδικής συνάντησης για την ενέργεια

e-mail: meeting4energy@gmail.com

f/b: Συνάντηση για την ενέργεια

Το «σαράκι» του συστημισμού και η αντι-ΒΑΠΕ ρητορική

του Τάσου Κεφαλά*

(οι φωτογραφίες που συνοδεύουν το κείμενο είναι από την τελευταία «φουρνιά» αιολικών στον κεντρικό Ελικώνα -που δεν έχουν κανένα πρόβλημα συνύπαρξης με τη γραμμή υπερυψηλής τάσης, η οποία συνδέει το δίκτυο με τη μονάδα φυσικού αερίου της ELPEDISON στη Θίσβη Βοιωτίας-, καθώς και από παλιότερες κινητοποιήσεις για ζητήματα ενέργειας)

Α. Εν αρχή ην ο (αντί)λογος

Ο ριζικός μετασχηματισμός του τομέα της ενέργειας στη χώρα μας, που έχει συντελεστεί -κυρίως- τις δύο τελευταίες δεκαετίες, έχει σαν αποτέλεσμα την ανάπτυξη τοπικών και πανελλαδικών πρωτοβουλιών και κινημάτων, για μια σειρά ζητημάτων, από την κατάσταση στις λιγνιτκές περιοχές μέχρι το πρόσφατο φαραωνικό σχεδιασμό της εξόρυξης υδρογονανθράκων και από την επέλαση των αιολικών στους ορεινούς όγκους μέχρι τη συνεχιζόμενη φραγματοποίηση μεγάλων ποταμών και υδατορευμάτων. Μια διαδεδομένη αίσθηση αδυναμίας ανακοπής αυτών των εξελίξεων, σε συνδυασμό με τη συνθετότητα του προβλήματος, έχουν -από παλιότερα- δημιουργήσει την ανάγκη της ουσιαστικής συνεννόησης και της κοινής δράσης των επιμέρους κινημάτων, κάτι που για την ώρα εξακολουθεί να είναι ζητούμενο, γι αυτό και η παράφραση της γνωστής ευαγγελικής ρήσης που προτάχθηκε.

Τον Οκτώβρη του 2018, το Δίκτυο «Μεσοχώρα - Αχελώος SOS» δημοσιοποίησε κείμενο με τίτλο «Δώδεκα θέσεις για τη διαχείριση της ενέργειας». Η συγκεκριμένη συλλογικότητα συνεχίζει, στις μέρες μας, μια πολύχρονη παράδοση αγώνων ενάντια στα έργα στον άνω ρου του Αχελώου, δηλαδή στα σχεδιαζόμενα νέα φράγματα/ΥΗΕ στη Μεσοχώρα και στη Συκιά και στην εκτροπή τεράστιων ποσοτήτων νερών του ποταμού προς το Θεσσαλικό κάμπο. Παρ’ όλα αυτά, επέλεξε να μην περιοριστεί στα της υδροηλεκτρικής ενέργειας, αλλά να καταπιαστεί με τη συνολική θεώρηση της κατάστασης που επικρατεί στον τομέα της διαχείρισης της ενέργειας, ξεκινώντας από δύο βασικές παραδοχές. Η πρώτη παραδοχή αφορά στην αλληλεξάρτηση μεταξύ όλων των σχεδιασμών, που αφορούν σε επιμέρους πτυχές του ζητήματος. Η δεύτερη αφορά στη δυσκολία των κινημάτων να διατυπώσουν ένα χειροπιαστό αντίλογο, εξ αιτίας και των τραγικών αντιφάσεων στο λόγο τους, που συνοδεύεται -συχνά- από άγνοια βασικών παραμέτρων και από έλλειψη αίσθησης του μεγέθους του προβλήματος.

Ως προς τη δεύτερη παραδοχή, αξίζει να καταγράψουμε και την εξής συμπληρωματική διαπίστωση του κειμένου των «Δώδεκα θέσεων»: «Δεν είναι λίγες οι φορές που η στάση σε κρίσιμα ζητήματα ενεργειακών επιλογών καθορίζεται από το τι κάνει πιο εύκολη την επικοινωνιακή διαχείριση των επιμέρους αγώνων και που υιοθετείται μέρος της συντηρητικής ατζέντας. Σε άλλες περιπτώσεις, παρεισφρύει έντονα ο τακτικισμός και ένας στενός ωφελιμισμός».

Αποδέκτες αυτού του προβληματισμού είναι οι συλλογικότητες που εμπλέκονται σε αγώνες με επίκεντρο ζητήματα διαχείρισης της ενέργειας και του νερού, εξορυκτικών δραστηριοτήτων, άμεσης δημοκρατίας και αποκέντρωσης, κριτικής της ανάπτυξης κλπ., με σκοπό «την ένταση της προσπάθειας εμβάθυνσης του προβληματισμού, καλλιέργειας συνθηκών για την ενιαιοποίηση του λόγου των κινημάτων και τη δημιουργία προϋποθέσεων ενός συντονισμού με ουσιαστικό περιεχόμενο και προοπτική». Είναι ενθαρρυντικό το γεγονός ότι ένας τέτοιος διάλογος έχει ξεκινήσει και βρίσκεται σε εξέλιξη, με την προσοχή στραμμένη στην ουσία και χωρίς το άγχος της όποιας επικοινωνιακής διαχείρισης του κειμένου των «Δώδεκα θέσεων».

Χρειάστηκε πολύ λίγος χρόνος, για να αναζωπυρωθεί το ενδιαφέρον για τα ζητήματα αυτά. Η πρώτη αφορμή δόθηκε με τη δημοσιοποίηση του «εθνικού σχεδιασμού για την ενέργεια και το κλίμα» και η δεύτερη με μια ημερίδα, με τίτλο: «ΑΠΕ: μύθοι και αλήθειες».

Δώδεκα θέσεις για τη διαχείριση της ενέργειας

Το κείμενο που ακολουθεί, σε πιο εκτεταμένη μορφή, παρουσιάστηκε το καλοκαίρι του 2018, στο camping του Δικτύου «Μεσοχώρα - Αχελώος SOS» (Μεσοχώρα, 20-22/7/2018) και στο δεκαήμερο αγώνα των Επιτροπών αγώνα Μεγάλης Παναγίας και Νέας Προποντίδας (δάσος Σκουριών, 27/7 – 5/8/2018). Στην παρούσα μορφή είναι προϊόν επεξεργασίας της συνέλευσης του Δικτύου «Μεσοχώρα - Αχελώος SOS, που ολοκληρώθηκε τον Οκτώβρη του 2018. Στη βάση αυτού του κειμένου, το Δίκτυο «Μεσοχώρα - Αχελώος SOS» ανέλαβε την πρωτοβουλία έναρξης ενός ουσιαστικού διαλόγου για τα ζητήματα της ενέργειας, στο εσωτερικό των φορέων και των συλλογικοτήτων που εμπλέκονται σε αγώνες, με αφορμή ενεργειακές δραστηριότητες κάθε είδους.

Δώδεκα θέσεις για τη διαχείριση της ενέργειας

Α. Εισαγωγή

Η ικανοποίηση των ενεργειακών αναγκών αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο της λειτουργίας όλων των κοινωνικών σχηματισμών, σε σημείο τέτοιο ώστε να είναι αδύνατο να περιγραφεί μια εποχή ή μια κοινωνική δομή, χωρίς να γίνει αναφορά στο μέγεθος, στον τύπο και στον τρόπο με τον οποίο καλύπτονται αυτές οι ανάγκες. Κατά κάποιον τρόπο, αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της κοινωνικής - πολιτιστικής ταυτότητάς τους. Στοιχεία αυτής της διαδικασίας -της ικανοποίησης των ενεργειακών αναγκών, δηλαδή- μπορούμε να τα δούμε να επαναλαμβάνονται σε διαφορετικές χρονικές περιόδους ή και σε σχηματισμούς με ριζικά διαφορετικά εξωτερικά  χαρακτηριστικά.

Η σημασία αυτής της διαδικασίας αρχίζει να γίνεται μεγαλύτερη από τη στιγμή που οι ενεργειακές ανάγκες πολλαπλασιάζονται ραγδαία, με συνέπεια να αποκτά στρατηγικό χαρακτήρα η αναζήτηση των αναγκαίων πόρων και η διαμόρφωση συγκεκριμένων πολιτικών και συγκροτημένων συστημάτων διαχείρισης της ενέργειας. Την κατάσταση επιβαρύνει ακόμη περισσότερο το γεγονός ότι η παραγωγή ενέργειας δεν είναι -μόνο- το μέσο για την ικανοποίηση «πραγματικών» αναγκών, αλλά και ένα εργαλείο που ωθεί στη δημιουργία νέων πλαστών αναγκών, καθώς αντιμετωπίζεται σαν ένα συνηθισμένο εμπορικό προϊόν, που έχει ανάγκη τη δημιουργία νέων αγορών.

Τις ακραίες συνέπειες αυτής της εξέλιξης βιώνουμε σήμερα, με γεωπολιτικές αναταράξεις, με πολιτικές ιδιοποίησης, περίφραξης και ελέγχου των φυσικών πόρων, με βαριά «τραύματα» στη φύση και στο περιβάλλον, με κερδοσκοπικές πολιτικές που διογκώνουν το φαινόμενο της ενεργειακής φτώχιας κλπ.. Τεκμηριώνεται πως όλα αυτά δεν είναι οι τυχαίες - απρόβλεπτες συνέπειες, αλλά η αναγκαία συνθήκη για να λειτουργεί ομαλά η «καρδιά» του συστήματος, στις διάφορες εκδοχές του. Αυτό σημαίνει ότι η διαχείριση της ενέργειας αποτελεί ένα εξαιρετικά κρίσιμο και σύνθετο ζήτημα, που οφείλει να βρίσκεται στον πυρήνα των πολιτικών και κοινωνικών αγώνων της εποχής μας. Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν μεγάλα τμήματα της κοινωνίας και του κινήματος, που -στην πράξη- αντιμετωπίζουν το ζήτημα με καθαρά επιδερμικό τρόπο.